Καληνωρίσματα. Έχουμε όλοι την εικόνα όπου άνθρωποι σε τάξη δημιουργούν οικογένειες έχουν κοινό στόχο να ευημερήσουν οικονομικά, να πετύχουν κοινωνικά και να αφήσουν την καλύτερη δυνατή κληρονομιά στους απογόνους τους. Είναι ασφαλώς ένα πρότυπο για τον κάθε άνθρωπο δυτικής κοινωνίας, όμως δεν αντικατοπτρίζει και την πραγματικότητα στο σύνολο της.
Θέλοντας να προβληματιστούμε για ρεαλιστικές καταστάσεις οφείλουμε να συμπεριλάβουμε το χάος. Το χάος είναι μάλλον μια παρεξηγημένη 
έννοια την οποία χρησιμοποιούμε καθημερινά για να υποδηλώσουμε κάτι άναρχο, κάτι κακό, κάτι καταστροφικό. Ξέρετε, ίσως να μην έχουμε άδικο όμως η προσέγγιση αυτή είναι μάλλον πρόχειρη για να μην την χαρακτηρίσω λανθασμένη. Βλέπετε το χάος δεν ελέγχεται από κάποιου είδους λογική. Στην μυθολογία του Batman, η νέμεσή του, Joker διατυμπανίζει πως είναι ο ηγέτης του χάους. Σαν φράση θα έλεγα πως έκανε λάθος, όμως λίγο αργότερα θα μάθουμε πως ο Joker δεν λειτουργεί με κάποιο πλάνο, με κάποια ιεραρχία ή με συγκεκριμένο σχέδιο επίτευξης κάποιου στόχου, αλλά κριτήριο το τυχαίο, το άναρχο και την απόλυτη καταστροφή.
έννοια την οποία χρησιμοποιούμε καθημερινά για να υποδηλώσουμε κάτι άναρχο, κάτι κακό, κάτι καταστροφικό. Ξέρετε, ίσως να μην έχουμε άδικο όμως η προσέγγιση αυτή είναι μάλλον πρόχειρη για να μην την χαρακτηρίσω λανθασμένη. Βλέπετε το χάος δεν ελέγχεται από κάποιου είδους λογική. Στην μυθολογία του Batman, η νέμεσή του, Joker διατυμπανίζει πως είναι ο ηγέτης του χάους. Σαν φράση θα έλεγα πως έκανε λάθος, όμως λίγο αργότερα θα μάθουμε πως ο Joker δεν λειτουργεί με κάποιο πλάνο, με κάποια ιεραρχία ή με συγκεκριμένο σχέδιο επίτευξης κάποιου στόχου, αλλά κριτήριο το τυχαίο, το άναρχο και την απόλυτη καταστροφή.
Προσπαθώντας να εξηγήσουμε την θεωρία του χάους, συνήθως ανατρέχουμε στο φαινόμενο της πεταλούδας. Σύμφωνα με αυτό, το 
τυχαίο πέταγμα μιας πεταλούδας σε συγκεκριμένο φυτό και με συγκεκριμένο τρόπο ανοίγματος των φτερών της στην Ελλάδα, μπορεί να ευθύνεται για έναν τυφώνα στις Φιλιππίνες! Οι σημερινοί μελετητές του χάους, αμφισβητούν αυτήν την αχανή θεωρία καθώς κάνουν μία προσπάθεια να συγκεκριμενοποιήσουν τις μεταβλητές που μπορούν να καθορίσουν μια συμπεριφορά ενός αντικειμένου, φυσικού φαινομένου κ.ο.κ. Δε θέλω να κάνω το κείμενο μια μαθηματική στιχομυθία, άλλωστε δεν είμαι καλός στα μαθηματικά, όμως απλά ας σκεφτούμε το “σπάσιμο” στο μπιλιάρδο από την λευκή μπίλια που κάνουμε με τη στέκα. Το πιο πιθανό είναι πως όσες φορές κι αν κάνουμε το σπάσιμο οι μπίλιες θα καταλήξουν κάθε φορά σε διαφορετικό σημείο του τραπεζιού. Γιατί; Προφανώς διότι κάθε φορά το ανθρώπινο χέρι χρησιμοποιεί ελαφρώς διαφορετική δύναμη ή έστω και χιλιοστά, διαφορετική κατεύθυνση στη στέκα-μπάλα. Να αμέσως δύο μεταβλητές που μπορούν να καθορίσουν την έκβαση του προβληματισμού μας. Φανταστείτε το σπάσιμο να γίνεται στην ύπαιθρο υπό δυνατό αέρα ή την ώρα που μια μύγα γαργάλησε τη μύτη του παίκτη ή ακόμα ενώ μια σκέψη πέρασε από το μυαλό του. Ξαφνικά βλέπουμε πως οι μεταβλητές αυξάνονται με τέτοιο τρόπο που καταλήγουμε στο ότι το καθετί άσχετο μπορεί τελικά να ευθύνεται για το… οτιδήποτε. Και αυτό φίλοι αναγνώστες, είναι το φαινόμενο της πεταλούδας. Απλά σκεφτείτε πως όσες φορές κι αν επαναλάβετε κάτι (π.χ. στη μαγειρική) ποτέ δε θα έχετε ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα.
τυχαίο πέταγμα μιας πεταλούδας σε συγκεκριμένο φυτό και με συγκεκριμένο τρόπο ανοίγματος των φτερών της στην Ελλάδα, μπορεί να ευθύνεται για έναν τυφώνα στις Φιλιππίνες! Οι σημερινοί μελετητές του χάους, αμφισβητούν αυτήν την αχανή θεωρία καθώς κάνουν μία προσπάθεια να συγκεκριμενοποιήσουν τις μεταβλητές που μπορούν να καθορίσουν μια συμπεριφορά ενός αντικειμένου, φυσικού φαινομένου κ.ο.κ. Δε θέλω να κάνω το κείμενο μια μαθηματική στιχομυθία, άλλωστε δεν είμαι καλός στα μαθηματικά, όμως απλά ας σκεφτούμε το “σπάσιμο” στο μπιλιάρδο από την λευκή μπίλια που κάνουμε με τη στέκα. Το πιο πιθανό είναι πως όσες φορές κι αν κάνουμε το σπάσιμο οι μπίλιες θα καταλήξουν κάθε φορά σε διαφορετικό σημείο του τραπεζιού. Γιατί; Προφανώς διότι κάθε φορά το ανθρώπινο χέρι χρησιμοποιεί ελαφρώς διαφορετική δύναμη ή έστω και χιλιοστά, διαφορετική κατεύθυνση στη στέκα-μπάλα. Να αμέσως δύο μεταβλητές που μπορούν να καθορίσουν την έκβαση του προβληματισμού μας. Φανταστείτε το σπάσιμο να γίνεται στην ύπαιθρο υπό δυνατό αέρα ή την ώρα που μια μύγα γαργάλησε τη μύτη του παίκτη ή ακόμα ενώ μια σκέψη πέρασε από το μυαλό του. Ξαφνικά βλέπουμε πως οι μεταβλητές αυξάνονται με τέτοιο τρόπο που καταλήγουμε στο ότι το καθετί άσχετο μπορεί τελικά να ευθύνεται για το… οτιδήποτε. Και αυτό φίλοι αναγνώστες, είναι το φαινόμενο της πεταλούδας. Απλά σκεφτείτε πως όσες φορές κι αν επαναλάβετε κάτι (π.χ. στη μαγειρική) ποτέ δε θα έχετε ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα.
Αν είναι όμως έτσι τα πράγματα τότε μάλλον που το χάος βρίσκεται παντού μέσα στην καθημερινότητα της ζωής μας. Είναι αυτό ορθό; Προφανώς όχι. Ο άνθρωπος και η φύση θα έλεγα, διακατέχονται από δυνάμεις που τελικά είναι πιο ισχυρές από τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον στόχο. Βλέπετε, ο παίκτης στο μπιλιάρδο δεν έχει απολύτως συγκεκριμένο στόχο ως προς την έκβαση του σπασίματος, όμως όταν εσείς θέλετε να πλύνετε τα δόντια σας έχετε έναν σχεδόν πολύ συγκεκριμένο τρόπο που το κάνετε αυτό. Βέβαια το “σχεδόν” που χρησιμοποίησα θα μπορούσε να αποτελείται από αμέτρητες μεταβλητές που θα έκαναν το κείμενο πολύπλοκο αλλά δε θα είχε και κάποιο νόημα.
Καταλήγοντας θέλω να σας παρουσιάσω και να σας προβληματίσω πάνω στο πόσο κοντά μας βρίσκεται το χάος. Πόσο δίπλα και παράλληλα από την καθημερινότητά μας βρίσκεται. Πόσο οι τυχαίες μεταβλητές για τις οποίες δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα είναι ικανές να αλλάξουν τα πάντα στη ζωή μας με εμάς απλούς θεατές στις συνέπειες μιας χαοτικής κατάστασης. Πως τελικά το χάος μπορεί να είναι ενσωματωμένο στις συνήθειές μας χωρίς καν να το γνωρίζουμε. Την αυτογνωσία αυτή είχε ο Joker που ήξερε πως κάθε φορά θα έκανε μια διαφορετική εγκληματική ενέργεια χωρίς να έχει την ανάγκη να την προγραμματίσει. Τελικά ίσως εντελώς ασυναίσθητα να είμαστε όλοι μας λιγάκι ηγέτες του χάους!
ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ ΑΦΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΧΑΟΣ :[
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προβληματίστηκες; σχολίασε το