κυματίζοντας σκέψεις - ο παράδοξος καζαντζάκης

ο παράδοξος Καζαντζάκης

*Καζαντζάκης*

Ομολογώ λάτρης του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα και ίσως οποιαδήποτε γνώμη μου πάνω στο θέμα να μην είναι απόλυτα αντικειμενική. Παραμένει όμως κοινά αποδεκτό πως ο Καζαντζάκης είναι ένας από τους γίγαντες της Ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, άξιος του Νόμπελ που δεν απόκτησε ποτέ. Ο άνθρωπος που έζησε από κοντά τα ταραγμένα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα και που αναδείχτηκε λαμπρό αστέρι όχι μόνο σαν λογοτέχνης αλλά και ως ανθρωπιστής, φιλόσοφος και ψυχογνώστης (δικός μου χαρακτηρισμός) παραμένει διαχρονικά ζωντανός κι αληθινός.

Είναι γνωστό πως η Ιερά Σύνοδος της Ελληνικής Εκκλησίας προσπάθησε να τον αφορίσει χωρίς επιτυχία μια και που ο τότε Πατριάρχης Αθηναγόρας αρνήθηκε να υπογράψει την αίτηση. Προβληματίζομαι όμως να χαρακτηρίσω τον άνθρωπο ως <<άθεο>> διαβάζοντας το έργο του και τις ιδέες του. Είναι λίγοι οι συγγραφείς που έχουν την άπταιστη γνώση του Ευαγγελίου όπως ο Καζαντζάκης και που μπορούν να διακρίνουν τα διδάγματα με τόση απλή και συνοπτική διαφάνεια. Μέσα από τα στόματα των ηρώων του διατυπώνονται με ξεχωριστή ομορφιά όλα τα αγνά ιδανικά του Ορθόδοξου Χριστιανισμού. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου κρατάει το μυθιστόρημα <<Ο Χριστός ξανασταυρώνεται>> το οποίο είναι μια καθαρή προσωποποίηση της Βίβλου εφαρμοσμένη πάνω στη σκηνή της σημερινής πραγματικότητας. Ακόμα και σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια αργότερα, οι αντιθέσεις και οι παραθέσεις του διηγήματος είναι άφθαρτα αληθινές και τις ζούμε καθημερινά είτε απευθείας είτε μέσω των ΜΜΕ. Πως λοιπόν ο άνθρωπος που επηρεάστηκε από το Βουδισμό, που αγάπησε τις ιδέες του Λένιν και που εξύψωσε τον μπολσεβισκισμό μπορεί να εκφράζει τις αλήθειες του Χριστιανισμού; Η απάντηση είναι απλή και κρύβεται μέσα στην φιλοσοφία του Καζαντζάκη: Ένας ανθρωπιστής δεν μπορεί να είναι δογματικός και δεν πρέπει ποτέ να φοράει παρωπίδες αλλά πρέπει να προχωρεί με ανοιχτό μυαλό κι ελεύθερο πνεύμα.

Τα λόγια του Παπα-Φώτη από το <<Ο Χριστός ξανασταυρώνεται>> :

Αυτό θα πει άνθρωπος: να πονάς, ν’ αδικιέσαι, να παλεύεις και να μην το βάνεις κάτω!

Αν ήταν να με ρωτούσαν ποιος δρόμος πάει στον ουρανό, θ’ απαντούσα: ο πιο δύσκολος.

Μεγάλη κολυμπήθρα τα δάκρυα, παιδί μου…

Θα βρούμε, εκεί που πάμε, το Θεό. Και θα τον βρούμε, όχι όπως τον παριστάνουν όσοι δεν τον είδαν ποτέ τους, ένα ροδομάγουλο γέρο, που κάθεται μακάρια σε πουπουλένια σύννεφα και προστάζει. Μα σα μικρή φωνή που τινάζεται από τα σωθικά μας και σηκώνει πόλεμο.

Χαίρουμαι, άνθρωπος είμαι, όταν μου τύχει ένα καλό, μα πιο πολύ χαίρουμαι όταν πλακώσει η δύσκολη ώρα! Γιατί λέω: τώρα θα δείξεις, παπα-Φώτη, αν είσαι άντρας αληθινός ή κουνέλι.

Όταν πολυσυχάσει το νερό, βουρκιάζει, όταν πολυσυχάσει η ψυχή, βουρκιάζει.

Και στο πιο μικρό πετραδάκι, και στο πιο ταπεινό λουλούδι, και στην πιο σκοτεινή ψυχή, βρίσκεται ολάκερος ο Θεός

Τα λόγια αντηχούν σαν κρυστάλλινο νερό πνευματικής πηγής! Αυτός είναι ο παράδοξος Καζαντζάκης!(_)

---

μετάβαση στον προβληματισμό της ημέρας