πως οι εφαρμογές της επιστήμης & της τεχνολογίας επιδρούν στην κοινωνία του σήμερα
χαιρετώ τα science nerds του +yannidakis
Χθες ήταν βράδυ ταινίας. Κατέβασα λοιπόν μια ταινία γνωστή για την βαρβαρότητα της που μάλιστα βασιζόταν σε πραγματικά γεγονότα. Η υπόθεση κλασσική: ένας σχιζοφρενής δολοφόνος σκοτώνει και κομματιάζει κόσμο. Μιας και από τη στιγμή που ξεκίνησα να γράφω για το yannidakis, το μυαλό μου ψάχνει ασυναίσθητα για θέματα, δεν θα μπορούσα να αφήσω το συγκεκριμένο θέμα απ' έξω.
Τι είναι λοιπόν η σχιζοφρένεια; Πως δημιουργείται και ποια είναι τα συμπτώματα που εκδηλώνονται; Βασίζεται στην κληρονομικότητα ή είναι μία νόσος που οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες; Και τέλος μπορεί να είναι θεραπεύσιμη;
Η σχιζοφρένεια αποτελεί νευροψυχιατρική νόσο που ανήκει στην ομάδα των ψυχώσεων και παρατηρείται κυρίως σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες. Πρόκειται για μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από διαταραχές της αντίληψης της πραγματικότητας. Βέβαια έχει αποκλειστεί προηγουμένως οποιαδήποτε οργανική βλάβη του νευρικού συστήματος σε κάθε νέο ασθενή, πλην όμως όλες οι επιστημονικές εργασίες επί του αντικειμένου αφήνουν να εννοηθεί την ύπαρξη μιας λεπτής νευροφυσιολογικής και χημικής δυσλειτουργίας μάλλον άγνωστης μέχρι σήμερα. Μάλιστα με τον όρο σχιζοφρένεια καλύπτεται ένα σύνολο νόσων με διαφορετικούς μηχανισμούς, όπως η διάγνωση ψυχωσικής κατάθλιψης ή διπολικής διαταραχής. Συνήθως τα άτομα με σχιζοφρένεια έχουν ακουστικές ψευδαισθήσεις, λιγότερο συχνά οπτικές ψευδαισθήσεις, παρανοϊκές ιδέες και αποδιοργανωμένη ομιλία και σκέψη, γεγονός που τους δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως εμφανίζονται κατά τη νεαρή ηλικία και επηρεάζουν περίπου 0,4%-0,6% του πληθυσμού. Ακόμα, τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν έντονη εσωστρέφεια και γενική αποδιοργάνωση του Εγώ. Η έναρξη των συμπτωμάτων συμβαίνει συνήθως στη νεαρή ενήλικη ζωή, με επιπολασμό ζωής της τάξης του 0,3-0,7%. Η διάγνωση βασίζεται στην παρατηρούμενη αποκλίνουσα της φυσιολογικά αναμενόμενης συμπεριφορά και τις αναφερθείσες εμπειρίες του ασθενούς.
Τα αίτια της σχιζοφρένειας δεν έχουν εντοπιστεί πλήρως, αλλά είναι κυρίως βιολογικής, ψυχολογικής και κοινωνικής φύσεως.
Η κυρίως έρευνα που διεξάγεται για την σχιζοφρένεια εστιάζεται κυρίως στους βιολογικούς/γενετικούς παράγοντες που φαίνεται πως παίζουν και τον πιο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της ψυχικής διαταραχής. Είναι πιθανό να εμπλέκονται πολλά γονίδια, καθένα με μικρή επίδραση. 83 άγνωστα, μέχρι σήμερα, γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας εντόπισε διεθνής ομάδα ερευνητών, οι οποίοι περιγράφουν τα συμπεράσματά τους στο περιοδικό Nature, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών αντιγράφων αριθμού παραλλαγών, NOTCH4 και εστιών πρωτεϊνών ιστονών. Ένας αριθμός ενώσεων σε επίπεδο γονιδιώματος, όπως οι πρωτεΐνες δακτύλων ψευδαργύρου 804A έχουν επίσης συνδεθεί. Πολλά από τα γονίδια που εντοπίστηκαν διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στη μετάδοση των χημικών μηνυμάτων στον εγκέφαλο, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν το ανοσοποιητικό σύστημα και επηρεάζουν τη φυσική προστασία που διαθέτουμε έναντι του νοσήματος. Η ευαλωτότητα στη σχιζοφρένεια είναι ως ένα βαθμό γενετικά προκαθορισμένη. Μελέτες σε διδύμους δείχνουν πως η διαταραχή κληρονομείται σε ένα ποσοστό 80%. Η γενετική ευαλωτότητα είναι ως ένα σημείο κοινή με τη διπολική διαταραχή, ενώ πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν πως μπορεί να υπάρχει επικάλυψη και με αναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός.
Η σχιζοφρένεια σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις θεωρείται ελέγξιμη διαταραχή και μέσω της κατάλληλης θεραπείας τα άτομα που πάσχουν έχουν πιθανόν την δυνατότητα να επανενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο. Από τη στιγμή που γίνει η διάγνωση, αντιψυχωσικά φάρμακα που μπλοκάρουν τους υποδοχείς D2 της ντοπαμίνης είναι η κύρια θεραπεία για τη σχιζοφρένεια. Ο συνδυασμός των καινούργιων άτυπων αντιψυχωσικών φαρμάκων και το μοντέλο διαχείρισης περιστατικών μπορεί να εξασφαλίσει αποδρομή των συμπτωμάτων σε τουλάχιστον 80% των ασθενών, αρκεί η θεραπεία να ξεκινήσει νωρίς με την εκδήλωση ψυχωσικών συμπτωμάτων στον ασθενή. Επίσης η γνωσιακού-συμπεριφορικού τύπου ψυχοθεραπεία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη σε ανθεκτικές στη φαρμακοθεραπεία καταστάσεις. Το σημαντικό είναι να πειστούν οι ασθενείς να μη διακόπτουν τη θεραπευτική τους αγωγή.
Χθες ήταν βράδυ ταινίας. Κατέβασα λοιπόν μια ταινία γνωστή για την βαρβαρότητα της που μάλιστα βασιζόταν σε πραγματικά γεγονότα. Η υπόθεση κλασσική: ένας σχιζοφρενής δολοφόνος σκοτώνει και κομματιάζει κόσμο. Μιας και από τη στιγμή που ξεκίνησα να γράφω για το yannidakis, το μυαλό μου ψάχνει ασυναίσθητα για θέματα, δεν θα μπορούσα να αφήσω το συγκεκριμένο θέμα απ' έξω.
Τι είναι λοιπόν η σχιζοφρένεια; Πως δημιουργείται και ποια είναι τα συμπτώματα που εκδηλώνονται; Βασίζεται στην κληρονομικότητα ή είναι μία νόσος που οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες; Και τέλος μπορεί να είναι θεραπεύσιμη;
Η κυρίως έρευνα που διεξάγεται για την σχιζοφρένεια εστιάζεται κυρίως στους βιολογικούς/γενετικούς παράγοντες που φαίνεται πως παίζουν και τον πιο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της ψυχικής διαταραχής. Είναι πιθανό να εμπλέκονται πολλά γονίδια, καθένα με μικρή επίδραση. 83 άγνωστα, μέχρι σήμερα, γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας εντόπισε διεθνής ομάδα ερευνητών, οι οποίοι περιγράφουν τα συμπεράσματά τους στο περιοδικό Nature, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών αντιγράφων αριθμού παραλλαγών, NOTCH4 και εστιών πρωτεϊνών ιστονών. Ένας αριθμός ενώσεων σε επίπεδο γονιδιώματος, όπως οι πρωτεΐνες δακτύλων ψευδαργύρου 804A έχουν επίσης συνδεθεί. Πολλά από τα γονίδια που εντοπίστηκαν διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στη μετάδοση των χημικών μηνυμάτων στον εγκέφαλο, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν το ανοσοποιητικό σύστημα και επηρεάζουν τη φυσική προστασία που διαθέτουμε έναντι του νοσήματος. Η ευαλωτότητα στη σχιζοφρένεια είναι ως ένα βαθμό γενετικά προκαθορισμένη. Μελέτες σε διδύμους δείχνουν πως η διαταραχή κληρονομείται σε ένα ποσοστό 80%. Η γενετική ευαλωτότητα είναι ως ένα σημείο κοινή με τη διπολική διαταραχή, ενώ πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν πως μπορεί να υπάρχει επικάλυψη και με αναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν το περιβάλλον διαβίωσης, τη χρήση ναρκωτικών και τους προγεννητικούς παράγοντες άγχους. Το στυλ ανατροφής των παιδιών φαίνεται να έχει σημαντική επίδραση, αφού τα παιδιά τα οποία ζουν σε διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον είναι πιο επιρρεπείς στη νόσο. Υπάρχουν στοιχεία ότι οι παιδικές εμπειρίες κακοποίησης ή τραύματα είναι παράγοντες κινδύνου για διάγνωση της σχιζοφρένειας αργότερα στη ζωή τους. Το να ζεις σε αστικό περιβάλλον κατά την παιδική ηλικία ή ως ενήλικας έχει επανειλημμένα βρεθεί ότι επίσης αυξάνει τον κίνδυνο σχιζοφρένειας. Άλλοι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο περιλαμβάνουν την κοινωνική απομόνωση και τη μετανάστευση που σχετίζονται με την κοινωνική αντιξοότητα, τις φυλετικές διακρίσεις, τη δυσλειτουργία της οικογένειας, την ανεργία και τις κακές συνθήκες στέγασης.
Η κατάχρηση ουσιών αποτελεί με τη σειρά της ένα βασικό παράγοντα. Οι μισοί περίπου ασθενείς με σχιζοφρένεια κάνουν υπερβολική χρήση ναρκωτικών ή και αλκοόλ. Η κάνναβη μπορεί να αποτελεί αιτία της ασθένειας, ενώ άλλα ναρκωτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μηχανισμοί αντιμετώπισης της κατάθλιψης, του άγχους, της ανίας, και της μοναξιάς. Η κάνναβη σχετίζεται με δοσοεξαρτώμενη αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης ψυχωτικής διαταραχής. Η συχνή χρήση σχετίζεται με διπλάσιο κίνδυνο ψύχωσης και σχιζοφρένειας, ωστόσο αυτή η αιτία τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οι αμφεταμίνες, η κοκαΐνη και σε μικρότερο βαθμό το αλκοόλ μπορούν να οδηγήσουν σε ψύχωση, η οποία παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με τη σχιζοφρένεια. Παρόλο που δεν είναι αποδεκτό ως αίτιο της σχιζοφρένειας, τα άτομα που πάσχουν από αυτή παρατηρείται ότι χρησιμοποιούν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό νικοτίνη από ότι ο γενικός πληθυσμός.
Η σχιζοφρένεια σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις θεωρείται ελέγξιμη διαταραχή και μέσω της κατάλληλης θεραπείας τα άτομα που πάσχουν έχουν πιθανόν την δυνατότητα να επανενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο. Από τη στιγμή που γίνει η διάγνωση, αντιψυχωσικά φάρμακα που μπλοκάρουν τους υποδοχείς D2 της ντοπαμίνης είναι η κύρια θεραπεία για τη σχιζοφρένεια. Ο συνδυασμός των καινούργιων άτυπων αντιψυχωσικών φαρμάκων και το μοντέλο διαχείρισης περιστατικών μπορεί να εξασφαλίσει αποδρομή των συμπτωμάτων σε τουλάχιστον 80% των ασθενών, αρκεί η θεραπεία να ξεκινήσει νωρίς με την εκδήλωση ψυχωσικών συμπτωμάτων στον ασθενή. Επίσης η γνωσιακού-συμπεριφορικού τύπου ψυχοθεραπεία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη σε ανθεκτικές στη φαρμακοθεραπεία καταστάσεις. Το σημαντικό είναι να πειστούν οι ασθενείς να μη διακόπτουν τη θεραπευτική τους αγωγή.
Κατέληξα στο συμπέρασμα πως η συγκεκριμένη ταινία ήταν για πολλούς λόγους λάθος επιλογή. Περισσότερο όμως δεν μου αρέσει η ιδέα πως αυτή και άλλες παρόμοιες κινηματογραφικές παραγωγές εκμεταλλεύονται τις ανθρώπινες αδυναμίες για να έχουν κέρδος, αντί να συμμερίζονται όλους όσους ζουν και ταλαιπωρούνται από τέτοια προβλήματα.+el. gk.
σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;
ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ
ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προβληματίστηκες; σχολίασε το