Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

ΕΦAPΜΟΖΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ~ κατσαρίδα: φίλος ή εχθρός;

πως οι εφαρμογές της επιστήμης & της τεχνολογίας επιδρούν στην κοινωνία του σήμερα

χαιρετώ τα science nerds του +yannidakis 
Διαβάζοντας πρόσφατα ένα άρθρο σε γνωστό διαδικτυακό περιοδικό, το μάτι μου έπεσε τυχαία σε μία διπλανή στήλη, και συγκεκριμένα στη λέξη «κατσαρίδες» που αναφερόταν στον τίτλο μιας έρευνας. Και σαν άτομο που αγαπά τις έρευνες, φυσικά το κλίκαρα.

Μετά τη σύντομη παραμονή μου στη σελίδα και έκπληκτη καθώς ήμουνα, αποφάσισα να κάνω μία δική μου μικρή έρευνα σχετικά με τις κατσαρίδες. Είναι γνωστό πως όλοι απεχθανόμαστε τις κατσαρίδες και πως τρέχουμε τσιρίζοντας κάθε φορά που ερχόμαστε τετ-α-τετ με κάποια απ'αυτές, με σιγουριά όμως μπορώ να πω ότι είναι το πλέον παρεξηγημένο έντομο.

Την επόμενη φορά που θα στριμώξετε μια κατσαρίδα στη γωνία, σκεφτείτε το πριν σκοτώσετε μία μοναδική,ανεπανάληπτη προσωπικότητα! Γιατί ναι, κυρίες και κύριοι, και οι κατσαρίδες έχουν προσωπικότητα. Και αυτό αποδεικνύεται με πείραμα σε 304 κατσαρίδες που πραγματοποιήθηκε στο Βέλγιο και συγκεκριμένα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, που δείχνει ότι κάθε κατσαρίδα, όπως και κάθε άνθρωπος, χαρακτηρίζεται από θάρρος, επιθετικότητα αλλά και από άλλες ιδιότητες που ξεχωρίζουν την κάθε κατσαρίδα από τα υπόλοιπα άτομα του είδους της.

Όμως δεν σταματάει εκεί. Οι κατσαρίδες έχουν πολλάκις χρησιμοποιηθεί ως πειραματόζωα για το «καλό» της ανθρωπότητας. Σ' αυτό ακριβώς είχαν το μυαλό τους και οι Ρώσοι επιστήμονες όταν κατασκεύαζαν την κατσαρίδα-κατάσκοπο. Και μπορεί αυτό να ακούγεται σαν σενάριο κατασκοπευτικής κινηματογραφικής ταινίας αλλά είναι πραγματικότητα. Η κατσαρίδα-κατάσκοπος είναι ένα mini ρομπότ, κατασκευασμένο με τρία βασικά χαρακτηριστικά: είναι εξωτερικά παρόμοια με κατσαρίδα, έχει το φυσικό μέγεθος της και κινείται κατά τον ίδιο τρόπο. Η κατσαρίδα ρομπότ έχει μήκος 10 εκατοστών και κινείται με ταχύτητα 30 cm / sec. Το ρομπότ είναι εξοπλισμένο με ένα φωτοευαίσθητο αισθητήρα, σύστημα επαφής και μη-επαφής για την ανίχνευση εμποδίων και για την αποφυγή τους. Αυτή η καινοτομία αλλάζει πραγματικά την τεχνολογία στον τομέα της άμυνας και ειδικά σε ότι έχει να κάνει με τη συλλογή πληροφοριών.


Βέβαια οι κατσαρίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για πολύ καλύτερους σκοπούς. Ως γνωστόν, τα έντομα αυτά συχνά ταυτίζονται με την βρωμιά και τις ασθένειες, καθώς κουβαλούν πάνω τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Την ίδια στιγμή, οι ίδιες οι κατσαρίδες φαίνεται να έχουν αναπτύξει μηχανισμούς εξουδετέρωσης των μικροβίων, οι οποίοι, με την κατάλληλη έρευνα, θα μπορούσαν να σώσουν ανθρώπινες ζωές.

Πέρα από το αίσθημα αηδίας που μας προκαλούν, έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για κατασκευή τεχνητών μελών και αντιβιοτικών.  Αυτά τα έντομα με τον ιδιαίτερα ευλύγιστο εξωσκελετό βοήθησαν το 2014 στην δημιουργία ενός εξελιγμένου τεχνητού χεριού. Η επιστημονική κοινότητα ενδιαφέρεται για τις κατσαρίδες για έναν ακόμη λόγο: την δημιουργία ενός πανίσχυρου αντιβιοτικού. Τα συγκεκριμένα έντομα ίσως μας προσφέρουν την λύση στην αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών που προκαλούνται από το E coli και άλλα βακτήρια. Πιο συγκεκριμένα, οι κατσαρίδες περιφέρονται σε βρώμικα περιβάλλοντα, όμως καταφέρνουν να παραμένουν υγιείς, παράγοντας τα δικά τους αντιβιοτικά. Εξάλλου, από τον 19ο αιώνα οι κατσαρίδες αποτελούσαν βασικό συστατικό για διάφορα γιατροσόφια στον Νότο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Σήμερα, νοσοκομεία στην Κίνα χρησιμοποιούν σκόνη κατσαρίδας για την αντιμετώπιση των εγκαυμάτων, ενώ σιρόπι από τα συγκεκριμένα έντομα δίνεται σε εκείνους που πάσχουν από γαστρεντερίτιδα.

Όμως, επειδή δεν μπορούμε να ανεχτούμε τίποτα που μας χαλάει την αισθητική, βρίσκουμε όλο και καλύτερους τρόπους για να εξολοθρεύουμε τις κατσαρίδες. Οι κατσαρίδες θεωρούνται από τους πιο ανθεκτικούς ζωντανούς οργανισμούς, λόγω της αντοχής τους στην έλλειψη τροφής και αέρα αλλά κυρίως λόγω της αντίστασής τους στην ακτινοβολία.

Επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ένα στέλεχος κατσαρίδων έχει μεταλλαχθεί και έχει καταφέρνει να επιβιώνει και από τις ανθρώπινες παγίδες: αν και γενικά οι κατσαρίδες έχουν τις ίδιες γευστικές προτιμήσεις με τον άνθρωπο, οι συγκεκριμένες απαρνούνται την γεύση της ζάχαρης, την ώρα που τα περισσότερα από τα δολώματα είναι δηλητήρια που αναμειγνύονται με γλυκόζη. Στο εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, οι επιστήμονες εξέτασαν τη μετάλλαξη δίνοντας στα έντομα μια επιλογή τροφίμων, μεταξύ ενός ζελέ με υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη και φυστικοβούτυρου χωρίς γλυκόζη. Ενώ οι κανονικές κατσαρίδες δεν έδειξαν καμία προτίμηση μεταξύ των δύο, τα μεταλλαγμένα έντομα σνόμπαραν το ζελέ και προτίμησαν το φυστικοβούτυρο. Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι οι κατσαρίδες κερδίζουν με την ανάπτυξη αυτού του μηχανισμού αποστροφής της γλυκόζης, όμως η απάντηση των βιομηχανιών μπορεί να είναι η δημιουργία ενός εντομοκτόνου που θα βασίζεται στην αποστροφή της γλυκόζης.

Μπορούν όντως οι κατσαρίδες να δημιουργήσουν μελλοντικά ένα καλύτερο κόσμο για εμάς; Και αν μπορούν, γιατί αντί να τους δώσουμε την ευκαιρία να το κάνουν, επικεντρωνόμαστε στο να τις εξολοθρεύουμε; +el. gk. 

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;
ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ
ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

2 σχόλια:

  1. Ο,τι και να διαβάσω γι αυτές, δεν πρόκειται ποτέ να τις συμπαθήσω...
    Α πα πα, ανατρίχιασα στην σκέψη και μόνο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. εγώ θα έλεγα πως η ερώτηση είναι πολύ συγκεκριμένη εδώ.
    Εσύ, με την έρευνά σου και την συγγραφή του κειμένου αυτού, ξεπέρασες τον φόβο για τις κατσαρίδες δίπλα στα πόδια σου όταν κάθεσαι αναπαυτικά στον καναπέ ή στο κρεβάτι;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Προβληματίστηκες; σχολίασε το