ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ~ ορφέας και μορφέας: η μουσική του ονείρου

Περί... προβληματισμού "Ευαγγέλιον" στο +yannidakis 

Και ενώ ο Frank Sinatra μας εκμυστηρεύεται ότι "ονειρεύεται Λευκά Χριστούγεννα" και τα εύχεται για όλον τον κόσμο, εμείς, θα σταθούμε για λίγο σε ένα μέρος του στοίχου· όχι σε αυτό των.. Χριστουγέννων, περιέργως, αλλά σε εκείνο του.. ονείρου.

Εκείνο, που όλοι είχαμε δει ή κάνει κάποτε· εκείνο, που σε κάποιους πραγματοποιήθηκε και ζωντάνεψε, ενώ για κάποιους άλλους μαράθηκε και έσβησε.

Την άποψη τους, για το "τι εστί όνειρο", έχουν κληθεί να απαντήσουν από επιστήμονες, ονειρολόγοι, μάγοι και μάντισσες, μέχρι συγγραφείς, ποιητές, σκηνοθέτες και στιχουργοί, ουκ ολίγες φορές ανά τους αιώνες, πότε εύστοχα, και πότε όχι τόσο, πάντα όμως με την ίδια.. σοβαρότητα και ειλικρίνεια, ανάλογα με την πλευρά που πρεσβεύουν, φυσικά. Το παρελθόν ομολογεί, πως το συγκεκριμένο ζήτημα προβληματίζει και ταλαιπωρεί  τον ανθρώπινο νου από πολύ παλιά. Στα αρχαία και μεσαιωνικά χρόνια, μέσα από πάπυρους και ανάγλυφες γραφές, πληροφορούμαστε πως θεοί, πνεύματα, δαίμονες και στοιχειά καθοδηγούν βήμα-βήμα τον άνθρωπο στην ονειρική διάσταση, πλάθοντας τον στιγμιαίο κόσμο όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα των ονείρων ή των εφιαλτών που οραματίζεται. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο Αρτεμίδωρος ο Δαλδιανός γράφει τα Ονειροκριτικά, διαχωρίζει τα όνειρα σε προφητικά και μη, και το έργο του αποτελεί βάση όλων των μετέπειτα ονειροκριτών. Μεταφερόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα όπου, κατά τον Freud, η θεματολογία των ονείρων που βλέπουμε, πηγάζει από την υποσυνείδητη ανάγκη εκπλήρωσης των επιθυμιών μας. Κάποια χρόνια αργότερα, ο Salvador Dali, ένας από τους πιο εκκεντρικούς ζωγράφους-εκφραστές της σχολής του σουρεαλισμού, λέγεται ότι μεταφέρει και απεικονίζει στα έργα του, σκηνές και εικόνες από τα όνειρα του.

The Persistence of Memory, Salvador Dali

Βιβλίο επηρεασμένο από όνειρο του Συγγραφέα

Ταινία σχετική με τα επίπεδα των ονείρων.

Ενδιαμέσως και παραλλήλως, δημιουργούνται και δημοσιεύονται, ανά τον κόσμο, συγγράμματα, ποιήματα, θεατρικά έργα και, μετέπειτα, κινηματογραφικές ταινίες, βασισμένα σε ή προερχόμενα από τον κόσμο του ονείρου. (Κόσμος που, από ότι φαίνεται, δεν περνάει καθόλου απαρατήρητος και.. απασχολεί.)

Όνειρο Θερινής νυκτός, William Shakespeare

Στην προσπάθεια τους, λοιπόν, να αναλύσουν και να επεξηγήσουν την φύση των ονείρων, ειδικοί και μη βρέθηκαν αντιμέτωποι με πολλά ερωτήματα και φαινόμενα, αναπάντητα και ανεξήγητα πολλές φορές, όπως: Ποιό μέρος του εγκεφάλου ευθύνεται για την δημιουργία και την θέαση των ονείρων; Γιατί ορισμένες φορές πρωταγωνιστούμε στα όνειρα μας, ενώ άλλες πάλι είμαστε απλά θεατές; Τι προκαλεί ένα "όνειρο μέσα σε ένα όνειρο"; Είναι ορισμένα εξ αυτών προφητικά ή οιωνοί; Ποιές οι αιτίες της υπνικής παράλυσης ή ,αλλιώς, φαινόμενο Μόρα; Πώς και γιατί, κάποιες φορές, έχουμε επίγνωση ότι βρισκόμαστε μέσα σε ένα όνειρο; Τι συμβαίνει όταν "ονειροπολούμε"; Και ούτω καθεξής. Ένα, δύο ή και περισσότερα από όλα αυτά, είναι στιγμές και περιπτώσεις που όλοι έχουμε βιώσει και έχουμε αναρωτηθεί. Η ανάμνηση και το συναίσθημα που έχουν αφήσει, όμως, ποικίλει για τον κάθε ένα, ανάλογα με την δραματικότητα της αντίστοιχης εμπειρίας. Πληρότητα, ανησυχία, φόβος, ενθουσιασμός, ακόμα και αδιαφορία. Αρκετοί από εμάς, έχουμε αφεθεί σε σχετικές συζητήσεις, εκφράζοντας τις απορίες και τους προβληματισμούς μας πάνω σε αυτά, ζητώντας την άποψη των άλλων. Ορισμένοι, έχουμε προβεί σε περεταίρω έρευνα, έχοντας ανατρέξει σε σχετικές πηγές, γυρεύοντας απαντήσεις, είτε για το τι σημαίνει "αν δεις ψάρι ή μασάς τσίχλα στον ύπνο σου", είτε για άγνωστα πρόσωπα που έχουμε ονειρευτεί ξανά και ξανά. Πρόσωπα που ενδέχεται να έχουν επιθυμήσει εκείνα να τα ονειρευτούμε...

Υπάρχει άραγε αρχή και τέλος στον μίτο των ονείρων;

Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται, αποδέχεται και αναγνωρίζει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο τα όνειρα που βλέπει, όπως ακριβώς σχεδιάζει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο τα όνειρα που κάνει. Προσωπικά, θεωρώ τα όνειρα δημιούργημα ενός θολού και γκρίζου σημείου του μυστηρίου που ονομάζεται: ανθρώπινος νους (με ότι και αν συνοδεύεται αυτό). Αυτό το δαιδαλώδες και πολύπλοκο μέρος του είναι μας, κομμάτι του εαυτού μας, μου δίνει την εντύπωση ότι έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται την κάθε μας ανάγκη και επιθυμία, και να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να τις ικανοποιήσει. Άλλοτε πραγματικά και άλλοτε.. πλασματικά. Πλασματικά, ναι, μέσω των ονείρων, και πάντοτε μέσα στα πλαίσια των στόχων και των προσδοκιών μας. Σαφώς και η εκάστοτε εμπειρία ζωής, παραμορφώνει και επηρεάζει, με ασυνήθιστο τρόπο, το αποτέλεσμα που λαμβάνουμε ως "εκπλήρωση" των επιθυμιών μας, πάντοτε όμως παίρνουμε κάποια απάντηση στο "κάλεσμα" μας. Είναι άραγε το διαρκές ανικανοποίητο που διακρίνει την ανθρώπινη φύση, αυτό που προστάζει, ελέγχει και καθοδηγεί τις φανταστικές εικόνες που οραματιζόμαστε, σε μια απελπισμένη του προσπάθεια να δαμάσει τον ορυμαγδό των ανεξάντλητων "θέλω" μας; Ίσως. Είναι η ανάγκη μας να ξεφύγουμε, προσωρινά, από τον πραγματικό κόσμο, και να περιπλανηθούμε σε ένα άλλο, άγνωστο, φτιαγμένο στα μέτρα μας; Μπορεί. Είναι κάτι παραπάνω από όλα αυτά; Άγνωστο.

Υποσυνείδητα μυστικά, αντικείμενα πόθου, κρυφές επιθυμίες, χαμένες σκέψεις και έντονα βιώματα, αποτελούν μέρος, μονάχα, των χρωμάτων της παλέτας με την οποία συνθέτεται ο πίνακας με τίτλο: "Όνειρα". Όνειρα ξεχασμένα, όνειρα εφιαλτικά, όνειρα άπιαστα και όνειρα με τα μάτια ανοιχτά. Όμως.. ας μιλήσουμε λίγο και για τα τελευταία, αφενός διότι αισθάνομαι ότι τα ξεχάσαμε λίγο, και αφετέρου διότι, κατ' εμέ, είναι και τα καλύτερα! Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που κοιτάζει στα μάτια αυτόν που αγαπά, και ονειρεύεται. Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που βλέπει με αισιοδοξία έξω από το παράθυρο της ζωής, και κάνει όνειρα. Ευτυχισμένος και ο άνθρωπος που ενώ ξέρει ότι δεν πρωταγωνιστεί σε κάθε όνειρο που βλέπει, ξέρει πως πρωταγωνιστεί στην ζωή και σε κάθε όνειρο που κάνει. Διότι, τελικά, δεν αξίζει να αναλωνόμαστε σε οράματα και σκιές της νύχτας, αλλά σε επιθυμίες και όνειρα της.. μέρας.

"I have a dream..."  - Martin Luther King Jr.-

Εν όψει, λοιπόν, των μεθαυριανών Χριστουγέννων, ξεχνώντας και αφήνοντας πίσω οτιδήποτε άσχημο και θλιβερό, θα ήθελα να σας ευχηθώ από καρδιάς -μιας και φημολογείται ότι υπάρχει μαγεία αυτήν την περίοδο- όλα αυτά που επιθυμείτε, να πραγματοποιηθούν! Μην σταματάτε να ονειρεύεστε και να κάνετε σχέδια για το μέλλον, και, που θα πάει· κάποια στιγμή θα ακουστεί και.. η μουσική του ονείρου, σαν γλυκιά μελωδία, που όμως δεν θα είναι όνειρο πια αλλά.. πραγματικότητα. Καλά Χριστούγεννα, γεμάτα όνειρα, σε όλους!

Εις το επανιδείν... +Vaggelis Episkopou

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ