Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis
Συνοδεύει το όνομά μας, ολοκληρώνει τη μοναδικότητα της ταυτότητας μας. Πολλές φορές όμως, οι φρενήρεις ρυθμοί της καθημερινότητας δεν μας επιτρέπουν να αναλογιστούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό, ποιες είναι οι ρίζες του στο παρελθόν και πόσο λαογραφικό ενδιαφέρον παρουσιάζει. Ο λόγος, φυσικά, για το επώνυμο. Αφορμή για τον σημερινό προβληματισμό στάθηκε η δημοσίευση της έρευνας του Τσέχου Jakub Marian, ο οποίος συγκέντρωσε τα πιο συνηθισμένα επώνυμα των ευρωπαϊκών χωρών και παρέθεσε τη σημασία τους. Όσον αφορά τη χώρα μας, νομίζω κανείς σας δεν αμφέβαλλε ότι το "Παπαδόπουλος" θα βρίσκεται στην κορυφή.
Μπορούμε να χωρίσουμε τα ελληνικά επώνυμα σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:
- Τα πατρωνυμικά: εκείνα δηλαδή τα επίθετα που το θέμα τους προέρχεται από αυτόνομο βαφτιστικό όνομα, με την προσθήκη κατάληξης ή και όχι, π.χ. Αντωνίου αλλά και Αντωνόπουλος. Η χρήση τους ανάγεται στην αρχαιότητα.
- Τα εθνικά: αυτά που φανερώνουν τον τόπο γέννησης ή δράσης αυτού που τα φέρει.
- Τα επαγγελματικά: δηλώνουν, όπως είναι λογικό, το επάγγελμα. Μας σώζουν ποικιλία επαγγελμάτων που με τα χρόνια έχουν εκλείψει, ενώ οι καταβολές τους είναι Βυζαντινές.
- Τα παρατσούκλια: εκφράζουν χαρακτηριστικό του φορέα τους και αποτελούν την πλειοψηφία της χάρτας των επωνύμων. Μπορεί να είναι χιουμοριστικά, να αναφέρονται σε σωματικές ή πνευματικές ιδιότητες.
Εξετάζοντας το ζήτημα των επωνύμων δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και σε κάποιες άλλες πολύ σημαντικές παραμέτρους, όπως οι καταλήξεις, οι οποίες αποτελούν στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων άμεσες παραπομπές σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό μήκος και πλάτος. Έτσι, ο Καζαντζίδης είναι Πόντιος, ο Καζαντζάκης όμως Κρητικός! Τέλος, σε πολλές περιπτώσεις επιθέτων εντοπίζουμε ξενικές ρίζες, κυρίως Τουρκικής και Βαλκανικής προέλευσης, οι οποίες δικαιολογούνται αν αναλογιστούμε την χρόνια συνύπαρξη των λαών.
Συνδυάζοντας τα παραπάνω, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε ότι "ψαρεύοντας" ένα οποιοδήποτε επίθετο απ' το μεγάλο δοχείο των επιθέτων, αυτόματα έχουμε αντλήσει μία μικρή ιστορική αποτύπωση, ένα μίνι-ντοκουμέντο ιστορικής αλήθειας. Ιδιαίτερα γοητευτική η σκέψη, δεν νομίζετε; +Κωνσταντίνα Πορφυρού
 | |
| O χάρτης των δημοφιλέστερων επωνύμων |
- Τα πατρωνυμικά: εκείνα δηλαδή τα επίθετα που το θέμα τους προέρχεται από αυτόνομο βαφτιστικό όνομα, με την προσθήκη κατάληξης ή και όχι, π.χ. Αντωνίου αλλά και Αντωνόπουλος. Η χρήση τους ανάγεται στην αρχαιότητα.
- Τα εθνικά: αυτά που φανερώνουν τον τόπο γέννησης ή δράσης αυτού που τα φέρει.
- Τα επαγγελματικά: δηλώνουν, όπως είναι λογικό, το επάγγελμα. Μας σώζουν ποικιλία επαγγελμάτων που με τα χρόνια έχουν εκλείψει, ενώ οι καταβολές τους είναι Βυζαντινές.
- Τα παρατσούκλια: εκφράζουν χαρακτηριστικό του φορέα τους και αποτελούν την πλειοψηφία της χάρτας των επωνύμων. Μπορεί να είναι χιουμοριστικά, να αναφέρονται σε σωματικές ή πνευματικές ιδιότητες.
Συνδυάζοντας τα παραπάνω, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε ότι "ψαρεύοντας" ένα οποιοδήποτε επίθετο απ' το μεγάλο δοχείο των επιθέτων, αυτόματα έχουμε αντλήσει μία μικρή ιστορική αποτύπωση, ένα μίνι-ντοκουμέντο ιστορικής αλήθειας. Ιδιαίτερα γοητευτική η σκέψη, δεν νομίζετε; +Κωνσταντίνα Πορφυρού
σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;
ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προβληματίστηκες; σχολίασε το