κείμενα προβληματισμού, από τις πιο εκλεκτές σελίδες της Ελλάδας
από: ethnos
του Γιάννη Μπέζου
Ξεκινώντας τις δοκιμές για τον αριστοφανικό Πλούτο, με προοπτική μια καλοκαιρινή περιοδεία στην Ελλάδα και ευρισκόμενος πάλι με ανθρώπους του σιναφιού μας, ανακαλύπτω ξανά πως ο μεγάλος μας πρόγονος και πατέρας της κωμωδίας υπήρξε και μεγάλος πολιτικός οραματιστής. Η κοινωνική του παρέμβαση καίρια και στοχευμένη.
Αντιπαραβάλλοντας τις εποχές, παρόλο που έχουν περάσει 25 αιώνες, βρίσκουμε απίστευτα σημεία ταύτισης της πολιτικής και κατ’ επέκταση της κοινωνικής κατάστασης. Μια Αθήνα σε παρακμή, κατεστραμμένη από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, με δημοκρατία τραυματισμένη από την τυραννία που μεσολάβησε και κυρίως με το φρόνημα των ανθρώπων σε μεγάλη δοκιμασία. Το ένδοξο παρελθόν γίνεται πεδίο αναπόλησης των μεγαλυτέρων και η νεότεροι ζουν με την ανασφάλεια για καθημερινή τους συντροφιά. Ερχεται λοιπόν ο Αριστοφάνης και καταπιάνεται με ένα θέμα που φαντάζει λιγότερο πολιτικό. Κι όμως! Το τελευταίο από τα σωζόμενα έργα του, ο Πλούτος, είναι το κατεξοχήν πολιτικό του έργο. Η εκτίμηση είναι φυσικά δική μου. Τι σημαίνει πλούτος; Τι σημαίνει φτώχεια; Και οι δύο προσωποποιούνται στο έργο του ποιητή εκφράζοντας μάλιστα ισχυρότατα επιχειρήματα. Εχουν αποδέκτες και οι δύο στον λαό των Αθηνών του 4ου αιώνα π.Χ.
Προσέχοντας λίγο περισσότερο το έργο, καταλαβαίνει κανείς ότι η θέση του ποιητή δεν είναι ούτε δεξιά, ούτε αριστερή, ούτε κεντρώα. Είναι απλά γνήσια δημοκρατική και ανθρώπινη. Ο κοινός πλούτος είναι η απόλυτη ευτυχία. Ο ατομικός πλούτος διαστρέφει την έννοια της ευτυχίας και της ευημερίας. Προσδίδει στο χρήμα μια υπόσταση και δύναμη πλασματική κάνοντάς τον σκοπό ζωής και όχι μέσο συναλλαγής. Η υστερία για την απόκτηση πλούτου γίνεται τρόπος ζωής, βίωμα και άγχος καθημερινό που μας απομακρύνει από την ουσιαστική αποστολή των ανθρώπων. Τη συνύπαρξη. Η τοποθέτηση του πλούτου για το κοινό καλό στην Εκκλησία του Δήμου της εποχής φωτίζει τη θέση του τόσο παρεξηγημένου κωμωδιογράφου μας, που τόσο εύκολα και επιπόλαια εκμεταλλευόμαστε κατά καιρούς για να εκμαιεύσουμε εύκολο και σίγουρο γέλιο.
Είναι λοιπόν μια καλή ευκαιρία να τον δούμε κι αλλιώς. Θα αναγνωρίσουμε πολλά από τον εαυτό μας. Ας προσπαθήσουμε να το αντέξουμε, όσο εξουθενωμένους κι αν μας θέλει η σύγχρονη εποχή μας. Θα βγούμε κερδισμένοι.
του Γιάννη Μπέζου
Αντιπαραβάλλοντας τις εποχές, παρόλο που έχουν περάσει 25 αιώνες, βρίσκουμε απίστευτα σημεία ταύτισης της πολιτικής και κατ’ επέκταση της κοινωνικής κατάστασης. Μια Αθήνα σε παρακμή, κατεστραμμένη από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, με δημοκρατία τραυματισμένη από την τυραννία που μεσολάβησε και κυρίως με το φρόνημα των ανθρώπων σε μεγάλη δοκιμασία. Το ένδοξο παρελθόν γίνεται πεδίο αναπόλησης των μεγαλυτέρων και η νεότεροι ζουν με την ανασφάλεια για καθημερινή τους συντροφιά. Ερχεται λοιπόν ο Αριστοφάνης και καταπιάνεται με ένα θέμα που φαντάζει λιγότερο πολιτικό. Κι όμως! Το τελευταίο από τα σωζόμενα έργα του, ο Πλούτος, είναι το κατεξοχήν πολιτικό του έργο. Η εκτίμηση είναι φυσικά δική μου. Τι σημαίνει πλούτος; Τι σημαίνει φτώχεια; Και οι δύο προσωποποιούνται στο έργο του ποιητή εκφράζοντας μάλιστα ισχυρότατα επιχειρήματα. Εχουν αποδέκτες και οι δύο στον λαό των Αθηνών του 4ου αιώνα π.Χ.
Προσέχοντας λίγο περισσότερο το έργο, καταλαβαίνει κανείς ότι η θέση του ποιητή δεν είναι ούτε δεξιά, ούτε αριστερή, ούτε κεντρώα. Είναι απλά γνήσια δημοκρατική και ανθρώπινη. Ο κοινός πλούτος είναι η απόλυτη ευτυχία. Ο ατομικός πλούτος διαστρέφει την έννοια της ευτυχίας και της ευημερίας. Προσδίδει στο χρήμα μια υπόσταση και δύναμη πλασματική κάνοντάς τον σκοπό ζωής και όχι μέσο συναλλαγής. Η υστερία για την απόκτηση πλούτου γίνεται τρόπος ζωής, βίωμα και άγχος καθημερινό που μας απομακρύνει από την ουσιαστική αποστολή των ανθρώπων. Τη συνύπαρξη. Η τοποθέτηση του πλούτου για το κοινό καλό στην Εκκλησία του Δήμου της εποχής φωτίζει τη θέση του τόσο παρεξηγημένου κωμωδιογράφου μας, που τόσο εύκολα και επιπόλαια εκμεταλλευόμαστε κατά καιρούς για να εκμαιεύσουμε εύκολο και σίγουρο γέλιο.
Είναι λοιπόν μια καλή ευκαιρία να τον δούμε κι αλλιώς. Θα αναγνωρίσουμε πολλά από τον εαυτό μας. Ας προσπαθήσουμε να το αντέξουμε, όσο εξουθενωμένους κι αν μας θέλει η σύγχρονη εποχή μας. Θα βγούμε κερδισμένοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προβληματίστηκες; σχολίασε το