κείμενα προβληματισμού, από τα πιο εκλεκτά ιστολόγια της Ελλάδας
από: in
Αρκετές φορές τους τελευταίους μήνες η ΕΚΤ και ο M. Draghi είχαν δηλώσει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συμπληρώσει μία σειρά από προϋποθέσεις για να είναι σε θέση να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, όπως «ιδιοκτησία», «εφαρμογή» κ.τ.λ. Σ’ αυτές είχαν προστεθεί και ορισμένες τεχνικές προϋποθέσεις όπως το ποσοστό των κεφαλαιακών ομολόγων ανά σειρά κ.τ.λ.
Και όμως ο κ. Draghi αιφνιδιάζοντας αγόρασε ήδη (1 δις περίπου) ομόλογα που διακρατούντο από τις Ελληνικές συστημικές τράπεζες. Ειδικότερα:
Την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ αποφάσισε να εντάξει τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) που έχουν στην κατοχή τους οι ελληνικές τράπεζες στα επιλέξιμα χρεόγραφα τα οποία μπορεί να αγοράσει στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης εντός του 2016 (έως το 50% κάθε έκδοσης). Υπενθυμίζεται πως τα ομόλογα αυτά «βρέθηκαν» στο ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών με τις τις ανακεφαλαιοποιήσεις του 2013, οπότε το ελληνικό ΤΧΣ ανέλαβε μετοχές των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εισφέροντας τα ιδιαίτερα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης αυτά χρεόγραφα.
Τα ομόλογα αυτά που κατανέμονται ανά τράπεζα σύμφωνα με τον Πίνακα 1, παρακάτω, έως σήμερα δεν επιτρεπόταν να πωληθούν και συνεπώς χρησιμοποιούνταν από τις ελληνικές τράπεζες ως εγγύηση για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ. Η ιδιαίτερα υψηλή πιστοληπτική τους αξιολόγηση τα καθιστά δεκτά για επαναχρηματοδότηση από την ΕΚΤ, τη στιγμή που άλλα χρεόγραφα μπορούν προσφερθούν ως ενέχυρο μόνο για χρηματοδότηση από την ΤτΕ, μέσω του «ακριβότερου» μηχανισμού ELA.
Η άρση της απαγόρευσης πώλησης των χρεογράφων αυτών θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν έως 18 δισ. ευρώ ρευστότητας, ενώ η υψηλότερη αποτίμησή τους στην αγορά (ως αποτέλεσμα και της εν τω μεταξύ μείωσης των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ), θα τους επιτρέψει να εγγράψουν κέρδη (αρχικά στο 50% των θέσεών τους, που μπορεί να συμπεριληφθεί στο διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο και, εν συνεχεία, στο σύνολο των ομολόγων που διακρατούν).
Η νέα αυτή πηγή κερδοφορίας για τις τράπεζες, θα διευκολύνει την διαδικασία μείωσης των ισολογισμών τους, ενόψει των οριστικών αποφάσεων σχετικά με την διαχείριση των επισφαλών δανείων, αλλά θα διευκολύνει την μετάβασή τους σε (καθαρά, μετά –δηλαδή– από προβλέψεις) κέρδη. Ειδικά η τελευταία προοπτική, θα μειώσει την πιθανότητα οι ελληνικές τράπεζες, εμφανίζοντας ζημιές, να μην μπορέσουν να επωφεληθούν από τις διατάξεις περί αναβαλλόμενου φόρου και να ενεργοποιήσουν την απαίτηση έναντι του ελληνικού δημοσίου που προβλέπει ο «Νόμος Χαρδούβελη», δημιουργώντας εκ νέου επιβαρύνσεις στο δημοσιοοικονομικό αποτέλεσμα. Δεν είναι τυχαία η θετική υποδοχή της απόφασης της ΕΚΤ και από την ελληνική κυβέρνηση.
Η ανοδική αντίδραση του Χρηματιστηρίου στο άκουσμα της είδησης, αποτελεί ένδειξη για τις προοπτικές κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζών και αποτελεί προάγγελο για τις αντίστοιχα θετικές επιπτώσεις από ενδεχόμενη ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης (και της αξιολόγησης) εντός των επόμενων εβδομάδων, οπότε συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των χαρτοφυλακίων της ελληνικών τραπεζών θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άντληση «φθηνής» χρηματοδότησης από τους μηχανισμούς της ΕΚΤ, από τους οποίους είναι σήμερα αποκλεισμένο το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Πίνακας 1: Κατανομή ομολόγων EFSF ανά τράπεζα (σε εκ. ευρώ).
Τράπεζα Πειραιώς
14.244
Eurobank
10.042
Εθνική Τράπεζα
9.069
Alpha Bank
4.245
Σύνολο
37.600
Πηγή: Λογιστικές Καταστάσεις τραπεζών 2015.
Να επισημανθεί ότι η κίνηση της ΕΚΤ έγινε σχεδόν την επομένη που επισκέφθηκε ο Πρωθυπουργός τον Ολάντ και τον Σουλτς. Επίσης έγινε τις ίδιες ημέρες που συγκεκριμενοποιήθηκε η θέση των δανειστών για επιπλέον απαιτήσεις 3 δις. Επίσης τις ίδιες μέρες δόθηκε ευρεία δημοσιότητα στην Ελλάδα για το λεγόμενο πακέτο Junker που έχει αρχίσει να ενεργοποιείται.
Τι σημαίνeι η κίνηση της ΕΚΤ; Ας απαριθμήσουμε μερικά σημεία που δεν είναι όλα απαραίτητα συμβατά μεταξύ τους ή ότι ισχύουν όλα:
α) Ο κ. Draghi έχει πεισθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα εφαρμόσει τις υποχρεώσεις που υπόσχεται.
β) Θωρακίζονται οι τράπεζες έναντι αυξημένων απαιτήσεων ρευστότητας σε κάποιας μορφής κρίση.
γ) Ενισχύονται οι τράπεζες κεφαλαιακά.
δ) Βελτιώνονται οι δυνατότητες κερδοφορίας τους, άρα είναι σε θέση να κάνουν διαπραγματεύσεις με κάθε διαπραγματευόμενο (μέτοχοι μειοψηφίας, κυβέρνηση, distress funds) από καλύτερη θέση.
ε) Οι τράπεζες παύουν να αποτελούν διαπραγματευτικό πιόνι από και προς οποιονδήποτε, αφού βελτιώνεται η αυτόνομη ικανότητα επανοργάνωσής τους.
στ) Διαμορφώνεται ένα περιβάλλον αυστηρής και μακροχρόνιας διαπραγμάτευσης.
ζ) Εξανεμίζονται οι δραχμικές εκδοχές ευφάνταστων σεναρίων.
η) Η ΕΚΤ κάνει μία κίνηση πολιτικής ουδετεροποίησης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν. Με άλλα λόγια, σε μία κρίσιμη στιγμή πίεσης και διαπραγμάτευσης για το Ελληνικό πρόγραμμα, η ΕΚΤ κάνει μία κίνηση που είναι θετική προς την Ελληνική οικονομία μην κάνοντας τη χάρη να παρακολουθήσει την πίεση των «σκληρών εταίρων» και ταυτοχρόνως διαψεύδει και όλους αυτούς που ζουν λέγοντας από το πρωί ως το βράδυ ότι κάποιοι εκεί έξω μας εκβιάζουν.
Π.Ε. Πετράκης, Καθ. ΕΚΠΑ
Κ. Στρατής (Υποψ. Διδ.)
Αρκετές φορές τους τελευταίους μήνες η ΕΚΤ και ο M. Draghi είχαν δηλώσει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συμπληρώσει μία σειρά από προϋποθέσεις για να είναι σε θέση να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, όπως «ιδιοκτησία», «εφαρμογή» κ.τ.λ. Σ’ αυτές είχαν προστεθεί και ορισμένες τεχνικές προϋποθέσεις όπως το ποσοστό των κεφαλαιακών ομολόγων ανά σειρά κ.τ.λ.
Και όμως ο κ. Draghi αιφνιδιάζοντας αγόρασε ήδη (1 δις περίπου) ομόλογα που διακρατούντο από τις Ελληνικές συστημικές τράπεζες. Ειδικότερα:
Την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ αποφάσισε να εντάξει τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) που έχουν στην κατοχή τους οι ελληνικές τράπεζες στα επιλέξιμα χρεόγραφα τα οποία μπορεί να αγοράσει στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης εντός του 2016 (έως το 50% κάθε έκδοσης). Υπενθυμίζεται πως τα ομόλογα αυτά «βρέθηκαν» στο ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών με τις τις ανακεφαλαιοποιήσεις του 2013, οπότε το ελληνικό ΤΧΣ ανέλαβε μετοχές των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εισφέροντας τα ιδιαίτερα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης αυτά χρεόγραφα.
Τα ομόλογα αυτά που κατανέμονται ανά τράπεζα σύμφωνα με τον Πίνακα 1, παρακάτω, έως σήμερα δεν επιτρεπόταν να πωληθούν και συνεπώς χρησιμοποιούνταν από τις ελληνικές τράπεζες ως εγγύηση για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ. Η ιδιαίτερα υψηλή πιστοληπτική τους αξιολόγηση τα καθιστά δεκτά για επαναχρηματοδότηση από την ΕΚΤ, τη στιγμή που άλλα χρεόγραφα μπορούν προσφερθούν ως ενέχυρο μόνο για χρηματοδότηση από την ΤτΕ, μέσω του «ακριβότερου» μηχανισμού ELA.
Η άρση της απαγόρευσης πώλησης των χρεογράφων αυτών θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν έως 18 δισ. ευρώ ρευστότητας, ενώ η υψηλότερη αποτίμησή τους στην αγορά (ως αποτέλεσμα και της εν τω μεταξύ μείωσης των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ), θα τους επιτρέψει να εγγράψουν κέρδη (αρχικά στο 50% των θέσεών τους, που μπορεί να συμπεριληφθεί στο διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο και, εν συνεχεία, στο σύνολο των ομολόγων που διακρατούν).
Η νέα αυτή πηγή κερδοφορίας για τις τράπεζες, θα διευκολύνει την διαδικασία μείωσης των ισολογισμών τους, ενόψει των οριστικών αποφάσεων σχετικά με την διαχείριση των επισφαλών δανείων, αλλά θα διευκολύνει την μετάβασή τους σε (καθαρά, μετά –δηλαδή– από προβλέψεις) κέρδη. Ειδικά η τελευταία προοπτική, θα μειώσει την πιθανότητα οι ελληνικές τράπεζες, εμφανίζοντας ζημιές, να μην μπορέσουν να επωφεληθούν από τις διατάξεις περί αναβαλλόμενου φόρου και να ενεργοποιήσουν την απαίτηση έναντι του ελληνικού δημοσίου που προβλέπει ο «Νόμος Χαρδούβελη», δημιουργώντας εκ νέου επιβαρύνσεις στο δημοσιοοικονομικό αποτέλεσμα. Δεν είναι τυχαία η θετική υποδοχή της απόφασης της ΕΚΤ και από την ελληνική κυβέρνηση.
Η ανοδική αντίδραση του Χρηματιστηρίου στο άκουσμα της είδησης, αποτελεί ένδειξη για τις προοπτικές κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζών και αποτελεί προάγγελο για τις αντίστοιχα θετικές επιπτώσεις από ενδεχόμενη ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης (και της αξιολόγησης) εντός των επόμενων εβδομάδων, οπότε συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των χαρτοφυλακίων της ελληνικών τραπεζών θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άντληση «φθηνής» χρηματοδότησης από τους μηχανισμούς της ΕΚΤ, από τους οποίους είναι σήμερα αποκλεισμένο το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Πίνακας 1: Κατανομή ομολόγων EFSF ανά τράπεζα (σε εκ. ευρώ).
Τράπεζα Πειραιώς
14.244
Eurobank
10.042
Εθνική Τράπεζα
9.069
Alpha Bank
4.245
Σύνολο
37.600
Πηγή: Λογιστικές Καταστάσεις τραπεζών 2015.
Να επισημανθεί ότι η κίνηση της ΕΚΤ έγινε σχεδόν την επομένη που επισκέφθηκε ο Πρωθυπουργός τον Ολάντ και τον Σουλτς. Επίσης έγινε τις ίδιες ημέρες που συγκεκριμενοποιήθηκε η θέση των δανειστών για επιπλέον απαιτήσεις 3 δις. Επίσης τις ίδιες μέρες δόθηκε ευρεία δημοσιότητα στην Ελλάδα για το λεγόμενο πακέτο Junker που έχει αρχίσει να ενεργοποιείται.
Τι σημαίνeι η κίνηση της ΕΚΤ; Ας απαριθμήσουμε μερικά σημεία που δεν είναι όλα απαραίτητα συμβατά μεταξύ τους ή ότι ισχύουν όλα:
α) Ο κ. Draghi έχει πεισθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα εφαρμόσει τις υποχρεώσεις που υπόσχεται.
β) Θωρακίζονται οι τράπεζες έναντι αυξημένων απαιτήσεων ρευστότητας σε κάποιας μορφής κρίση.
γ) Ενισχύονται οι τράπεζες κεφαλαιακά.
δ) Βελτιώνονται οι δυνατότητες κερδοφορίας τους, άρα είναι σε θέση να κάνουν διαπραγματεύσεις με κάθε διαπραγματευόμενο (μέτοχοι μειοψηφίας, κυβέρνηση, distress funds) από καλύτερη θέση.
ε) Οι τράπεζες παύουν να αποτελούν διαπραγματευτικό πιόνι από και προς οποιονδήποτε, αφού βελτιώνεται η αυτόνομη ικανότητα επανοργάνωσής τους.
στ) Διαμορφώνεται ένα περιβάλλον αυστηρής και μακροχρόνιας διαπραγμάτευσης.
ζ) Εξανεμίζονται οι δραχμικές εκδοχές ευφάνταστων σεναρίων.
η) Η ΕΚΤ κάνει μία κίνηση πολιτικής ουδετεροποίησης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν. Με άλλα λόγια, σε μία κρίσιμη στιγμή πίεσης και διαπραγμάτευσης για το Ελληνικό πρόγραμμα, η ΕΚΤ κάνει μία κίνηση που είναι θετική προς την Ελληνική οικονομία μην κάνοντας τη χάρη να παρακολουθήσει την πίεση των «σκληρών εταίρων» και ταυτοχρόνως διαψεύδει και όλους αυτούς που ζουν λέγοντας από το πρωί ως το βράδυ ότι κάποιοι εκεί έξω μας εκβιάζουν.
Π.Ε. Πετράκης, Καθ. ΕΚΠΑ
Κ. Στρατής (Υποψ. Διδ.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Προβληματίστηκες; σχολίασε το