ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ~ ηθική στην τεχνητή νοημοσύνη;

παρουσίαση νέων τεχνολογιών & η χρηστικότητα & συμβολή τους στην καθημερινότητα

Έχουμε γράψει αρκετές φορές εδώ ότι, η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί πλέον πραγματικότητα. Η Ρομποτική, ειδικά, έχει προχωρήσει σε αρκετά εντυπωσιακό βαθμό και πλέον, βρίσκουμε εφαρμογές σε πολλές εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Τα ρομπότ δημιουργούνται για να βοηθήσουν τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα γενικότερα. Δεν είναι μόνο για να κάνουν τις βαριές, χειρωνακτικές εργασίες, ούτε τις απλές εργασίες που έχουν ένα αρκετά μεγάλο βαθμό επανάληψης. Έχουν δημιουργηθεί για να βοηθήσουν την ανθρωπότητα όπου και όποτε κριθεί απαραίτητη η χρήση τους. Που μας οδηγεί στο ερώτημα: υπάρχει ηθική στη Τεχνητή Νοημοσύνη;

Την ιδέα για αυτό το άρθρο μου την έδωσαν δυο δημοσιεύματα σε τεχνολογικά websites που παρακολουθώ σε καθημερινή βάση.

Το πρώτο άρθρο μιλούσε για τον Άτλα, το ρομπότ που έχει κατασκευάσει η Boston Dynamics και το οποίο χρησιμοποιείται για την μεταφορά φορτίων μεγάλων διαστάσεων ή μεγάλου βάρους. Η πιο εκπληκτική του δυνατότητα όμως είναι ότι καταφέρνει και διατηρεί την ισορροπία του όσο και αν προσπαθήσει κάποιος να το ανατρέψει. Ο Άτλας είναι μια εκπληκτική μηχανή! Μπορεί να περπατήσει σε ανισόπεδο τερέν, να σκύψει για να σηκώσει κάτι αλλά και να σηκωθεί εφόσον πέσει! Η τεχνολογία η οποία τροφοδοτεί το ρομπότ αυτό είναι επαναστατική και οι εφαρμογές του πρακτικά άπειρες! Και όμως, το ενδιαφέρον του κοινού περιορίστηκε σε ένα κομμάτι της επίδειξης – στο ότι κάποιος έσπρωχνε τον Άτλα με ένα ραβδί ώστε να τον ανατρέψει. Ο κόσμος που είδε το βίντεο ένοιωσε άσχημα, ένοιωσε ότι ο άνθρωπος ταπεινώνει τον Άτλα και ότι όλα αυτό ήταν μια μορφή bullying.

Το δεύτερο άρθρο μιλάει για πειράματα που εκτελούν Γερμανοί επιστήμονες όπου και προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ρομποτικό νευρικό σύστημα το όποιο νοιώθει και αντιδρά στον πόνο και τον φόβο. Πάλι, η αντίδραση του κόσμου ήταν αρνητική και επιφυλακτική. Γιατί πρέπει να κάνουμε τα ρομπότ να νοιώθουν πόνο σαν τους ανθρώπους όταν τα κατασκευάζουμε για να εκτελούν επικίνδυνες και ενδεχομένως απάνθρωπες και θανατηφόρες αποστολές που, αναπόφευκτα, θα τους προκαλέσουν πόνο; Είμαστε τόσο σαδιστές τελικά σαν είδος;

Ο προβληματισμός είναι σύνθετος και έχει πολλές προεκτάσεις, συνοψίζεται όμως στην απλή ερώτηση – υπάρχει ηθική στην Τεχνητή Νοημοσύνη; Οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε σαν «ανώτερο είδος» στις μηχανές;

Οι μηχανές, τα ρομπότ και η Τεχνητή Νοημοσύνη, δημιουργήθηκαν από τον άνθρωπο προκειμένου να βοηθήσουν την ανθρωπότητα να προοδεύσει. Όπως υπάρχει χρήση για τα ρομπότ στο να συναρμολογούν αυτοκίνητα, να κουβαλάνε κιβώτια και να αφοπλίζουν βόμβες, άλλο τόσο μπορούν να βοηθήσουν σε τομείς της επιστήμης που έχουν να κάνουν με την ιατρική, κλπ.

Ο φόβος είναι αυτός που μας προστατεύει από το να κάνουμε λανθασμένες κινήσεις και ο πόνος είναι αυτός που όταν κάνουμε την λάθος κίνηση μας μαθαίνει να προστατεύουμε τον εαυτό μας και να μην επαναλάβουμε το λάθος αυτό. Αν ένα ρομπότ βιώνει φόβο και πόνο τότε, οι αποφάσεις του θα επηρεάζονται από αυτούς τους δυο παράγοντες. Θα μπορεί να αποφύγει επικίνδυνες καταστάσεις αλλά και να αντιδρά αυτόματα σε άλλες σαν να έχει δικά του αντανακλαστικά. Και φυσικά, δεν θα έχουν όλες οι μηχανές αυτή τη δυνατότητα παρά μόνο όσες την χρειάζονται και επωφελούνται από αυτήν. Επίσης, μελετώντας τον πόνο και τον φόβο στα ρομπότ, μπορούμε να κατανοήσουμε σε μεγαλύτερο βαθμό τον ανθρώπινο εγκέφαλο, χωρίς μάλιστα να χρειαστεί να πειραματιστούμε σε ανθρώπους (ή άλλους ζωντανούς οργανισμούς).

Στην περίπτωση του Άτλα, τα πράγματα είναι ακόμα πιο απλά. Οι δοκιμές ισορροπίας και ευελιξίας πρέπει να γίνουν με κάποιο τρόπο. Είτε σπρώχνει το ρομπότ άνθρωπος, είτε του βάζουμε εμπόδια στον δρόμο του, όλα αυτά γίνονται για την βελτίωση της τεχνολογίας. Το ότι η μηχανή μοιάζει με άνθρωπο, δεν μειώνει την πράξη, ούτε την κάνει σαδιστική ή μαζοχιστική. Όλοι θυμόμαστε εξάλλου τις δοκιμές σύγκρουσης αυτοκινήτων με αερόσακο όπου χρησιμοποιούσαμε τις καλωδιωμένες κούκλες.

Οφείλουμε να αποστασιοποιηθούμε από αυτή τη λογική που μας θέλει να είμαστε το κυρίαρχο είδος που αρέσκεται στο να επιβεβαιώνει την κυριαρχία του στα άλλα είδη. Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια ακόμα τεχνολογία και ασχέτως αν κάποιες εφαρμογές της έχουν ανθρώπινη μορφή, δεν παύει να είναι μια τεχνολογία που βασίζεται σε κυκλώματα και μικροτσίπ και όχι σε ζωντανά κύτταρα και οργανισμούς.

Δεν επιχειρώ σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσω τους επιστήμονες ή τις εταιρίες που κάνουν αυτά τα πειράματα. Η ηθική πρέπει πάντα να παίζει μεγάλο και ουσιαστικό ρόλο στην επιστήμη, την τεχνολογία, την ιατρική, κλπ. αλλά πρέπει να ορίσουμε τι είναι ηθικό και ανήθικο πρώτα και να μην μπαίνουμε σε ανούσιες συζητήσεις που το μόνο που καταφέρνουν είναι να μας αποπροσανατολίσουν από τον στόχο μας που είναι η βελτίωση της καθημερινότητάς μας.

Πιστεύω ότι η ηθική στην τεχνολογία και την Τεχνητή Νοημοσύνη θα γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και ερευνών και θα επηρεάσει πολύ το μέλλον της επιστήμης και πιστεύω ότι αξίζει να παρακολουθήσουμε όλοι μας την πορεία των συζητήσεων αυτών. Είμαστε τυχεροί γιατί ζούμε σε μια εποχή που η τεχνολογία μπλέκεται με τις κοινωνικές επιστήμες, την ηθική και την θρησκεία ακόμα και δημιουργεί ένα περιβάλλον που θα γεννήσει πολλές ενδιαφέροντες ιδέες!

ΥΓ. Και μην πει κανείς ότι δεν έχει κλωτσήσει ούτε μια φορά την τηλεόραση ή τον υπολογιστή του για να τα κάνει να δουλέψουν...  +Vassilis Anastasiadis

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ