ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ~ flashback: επιτραπέζια παιχνίδια· τότε και σήμερα

Περί... προβληματισμού "Ευαγγέλιον" στο +yannidakis

Οι σημερινοί τρόποι διασκέδασης έχουν αλλάξει ριζικά συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, όμως ανάμεσα τους μπορεί καθένας μας να διακρίνει ότι υπάρχει μια παραδοσιακή "αξία" -παγκόσμια σταθερά, θα έλεγε κανείς- η οποία έχει παραμείνει αναλλοίωτη ανά τους αιώνες. Συγκεκριμένα, αντί να έχει αντικατασταθεί ή εξαφανιστεί μέσα στην λαίλαπα της τεχνολογίας που εξαϋλώνει κάθε τι "ξεπερασμένο και παλαιικό", ο τρόπος ψυχαγωγίας αυτός έχει εξελιχθεί και εδραιωθεί ως "παραδοσιακός και διαχρονικός", αψηφώντας την φθορά του χρόνου αλλά και των κανόνων μοντερνισμού. Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι video games, internet και social media ήρθαν για να δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο την "επιβίωση" του τρόπου διασκέδασης στον οποίο αναφερόμαστε σήμερα, αντίθετα αυτός έχει καταφέρει να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί μαζί τους, χρησιμοποιώντας τα υπέρ του. Όπως πράττει και "οτιδήποτε άλλο" που θέλει να επιβιώσει σήμερα, άλλωστε.

Η ιστορία μας όμως ξεκινάει πολύ πριν εμφανισθούν όλα αυτά...

Μερικές χιλιετίες προτού αρχίσουμε να παίζουμε tichu με φίλους ή γνωστούς στο facebook, ο άνθρωπος αναζήτησε ομαδικούς τρόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας, μέσα από πέτρινες μακέτες, πήλινα ζάρια και ξύλινα πιόνια, θέλοντας ,αφενός, να περάσει ευχάριστα την ώρα του και, αφετέρου, να αναπτύξει τις πνευματικές του ιδιότητες. Ξεφυλλίζοντας την αρχαία ιστορία και κάνοντας μια παύση στην πρώιμη Εποχή του Χαλκού, διαβάζουμε για τον πολιτισμό των Jiroft και μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες μορφές επιτραπέζιου παιχνιδιού, η οποία απεικονίζεται και στην εικόνα στα αριστερά. Αντίστοιχα, ενώ μεταφερόμαστε στην αρχαία Αίγυπτο, περίπου το 3000 π.χ., βλέπουμε τα επιτραπέζια παιχνίδια Senet και Mehen, με το πρώτο να έχει δυνατούς συνδέσμους με την θρησκεία των Αιγυπτίων, αφού λόγω της φύσεως του, οι νικητές θεωρούνταν ότι είχαν την εύνοια των θεών, και το δεύτερο να παραμένει ακόμα ένα μυστήριο, όσον αφορά τους κανόνες, το περιεχόμενο και το είδος του. Κίνα, Ινδία, Μεσοποταμία, αλλά και Μέση Αμερική, ακολούθησαν δημιουργώντας τα δικά τους παιχνίδια της εποχής, κάθε ένα με ξεχωριστά χαρακτηριστικά, ανάλογα τον πολιτισμό που τα εφήυρε, και με ένα από αυτά (το Go) να παίζεται μέχρι σήμερα.

Αρκετά χρόνια αργότερα, γύρω στα τέλη του 15ου αιώνα, το σκάκι, ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στρατηγικής για 2 παίχτες, παίρνει την σημερινή, τελική του μορφή και κηρύσσεται παιχνίδι ευγενών και μορφωμένων. Φτάνοντας σιγά σιγά στις αρχές του 20ου αιώνα, βλέπουμε και την δημιουργία του Monopoly, ένα από τα πιο επιτυχημένα και εμπορικά επιτραπέζια παιχνίδια όλων των εποχών, του οποίου ο αρχικός στόχος δημιουργίας του ήταν η κατανόηση του φορολογικού συστήματος από τον απλό κόσμο (!). Και να ήταν μόνο το Monopoly. Μαζί με τον ερχομό της μεγάλης, αλλά και (αργότερα) της μικρής, οθόνης η βιομηχανία των επιτραπέζιων παιχνιδιών γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Ο καταιγισμός ιδεών και περιεχομένου ερχόμενη από τα προαναφερθέντα μέσα είναι τεράστια και τα παιχνίδια αυτά καταφέρνουν να κατακτήσουν μικρούς και μεγάλους.

Το επόμενο "βήμα" μετά την κυκλοφορία αυτοτελών επιτραπέζιων παιχνιδιών, καταφτάνει με τα επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων (RPG), όπως και με τα επιτραπέζια παιχνίδια με "επεκτάσεις", οι οποίες αποτελούν "συνέχειες" των πρωτοτύπων τους και ουσιαστικά εμβαθύνουν το περιεχόμενο αλλά και την υπόθεση του καθενός ξεχωριστά, προσφέροντας μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τα πρώτα, συγκεκριμένα, δίνουν την δυνατότητα στον παίχτη να αισθανθεί μέρος μιας επικής -συνήθως- ιστορίας και να υποδυθεί έναν ρόλο που έχει πλάσει ο ίδιος στο μυαλό του, η οποία συνήθως διαρκεί από μερικούς μήνες μέχρι και χρόνια. Επιτραπέζια παιχνίδια με ατελείωτες επαναλήψεις, διαφορετικές κάθε φορά, αλλά και διάρκεια που μπορεί να ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό gamer. Από τα πιο γνωστά της κατηγορίας είναι τα παιχνίδια το Dungeons and Dragons, το Descent: Journeys in the Dark, καθώς επίσης και το κλασικό, πλέον, Hero Quest.

Είναι γεγονός ότι αν παρατηρήσει κανείς την άνοδο και την επιτυχία που γνωρίζει αυτό το είδος ψυχαγωγίας τα τελευταία χρόνια θα εκπλαγεί.(Και πολύ λογικό -μεταξύ μας- μιας και συνήθως κάθε τι virtual και high tech είναι αυτό που επικρατεί.) Οι καφετέριες οι οποίες προσφέρουν την δυνατότητα ψυχαγωγίας στους επισκέπτες μέσω των επιτραπέζιων παιχνιδιών που παρέχουν, έχουν αποκτήσει σταθερό και πιστό κοινό. Ίσως η επιτυχία αυτή να οφείλεται στο γεγονός ότι ο τομέας των board games δεν επιχείρησε να νικήσει την τεχνολογία αλλά να συμπορευτεί μαζί της και αυτό είναι το μυστικό συστατικό που χαρίζει, εν τέλει, την διαχρονικότητα.

Τα επιτραπέζια παιχνίδια ήταν, είναι και (ας ελπίσουμε ότι) θα είναι ένας ξεχωριστός και ιδιαίτερος τρόπος για να περάσει κάποιος ευχάριστα τον χρόνο του με μικρή ή μεγάλη παρέα, εξασκώντας παράλληλα ένα μεγάλο εύρος των πνευματικών δεξιοτήτων του. Είτε πρόκειται για γνώση ή στρατηγική, είτε έχει να κάνει με αντίληψη και παρατηρητικότητα, κάθε κατηγορία επιτραπέζιου παιχνιδιού προσφέρει ένα μείγμα συναισθημάτων το οποίο σε κάνει να επανέρχεσαι για... "περισσότερο". Αποτελούν, αναμφισβήτητα, έναν από τους ελάχιστους εθισμούς των ημερών με θετική επίδραση πάνω μας (με εξαίρεση τον φίλο μου τον Αντώνη, ίσως!), και με, όπως φαίνεται, ένα μέλλον του οποίο το "τέλος" δεν αχνοφαίνεται καν προς το παρόν.

Σε ένα κόσμο που το φαινομενικά "social" επιβάλλει ένα "γυάλινο τοίχος" ανάμεσα σε κάθε ανθρώπινη επαφή, τα επιτραπέζια παιχνίδια, αξιοπεριέργως, καταφέρνουν να δημιουργήσουν δίοδο επικοινωνίας και παραδοσιακής συναναστροφής, μετατρέποντας το εν λόγω τοίχος σε βιτρώ, του οποίου γυάλινο μέρος, αποτελούν και τα ίδια..

Εις το επανιδείν...+Vaggelis Episkopou

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ