Όταν την Δευτέρα που πέρασε (προχθές) συνειδητοποίησα ότι ξεκινάει η
Μεγάλη Εβδομάδα, άρχισα να σκέφτομαι (πέρα από το πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός!) αν θα έπρεπε να σας προβληματίσω την ερχόμενη Τετάρτη (σήμερα) με κάποιο θέμα που να φέρει θρησκευτικό άρωμα ή όχι. Από την μία σκεφτόμουν ότι ίσως να έχετε "βαρεθεί" να βλέπετε και να διαβάζεται πράγματα σχετικά με το
Πάσχα , τον
Franco Zeffirelli και όλα τα συναφή, οπότε ίσως να χρειάζεστε κάτι εναλλακτικό, από την άλλη το έβλεπα και σαν μια πρόκληση -να βρω κάτι "ιδιαίτερο" να γράψω πάνω σε αυτό. Παράλληλα, συλλογιζόμουν και το γεγονός ότι οι θρησκευτικές μου γνώσεις είναι αρκετά σκουριασμένες (και μάλλον περιορισμένες)...
Ψαχουλεύοντας, όμως, για πληροφορίες σχετικά με την Εβδομάδα των Παθών και ξεκινώντας από την
Μεγάλη Τετάρτη, με ενδιαφέρον συνειδητοποίησα ότι η σημερινή ημέρα
"είναι αφιερωμένη στην μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας που μετανόησε, πίστεψε στον Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο...".(Ο
ι γνώσεις που λέγαμε...).
"Εξαιρετικά!", σκέφτηκα, διότι η Μαρία η Μαγδαληνή, αν και πρόσωπο που έχει απασχολήσει πολλές φορές στο παρελθόν, είναι μια από τις πιο αινιγματικές προσωπικότητες και τα μυστήρια που περιβάλλουν το όνομα της αρκετά. Τόσο αινιγματική, που η αμαρτωλή γυναίκα στην οποία γίνεται η αναφορά σήμερα, δεν είναι (μάλλον) η Μαρία η Μαγδαληνή! (
Μπερδευτήκατε; Εγώ να δείτε...). Επειδή όμως οι μπερδεμένοι, φαντάζομαι, είμαστε αρκετοί, σήμερα θα γνωρίσουμε μερικές πτυχές από την ζωή αυτής της γυναίκας -της Μαρίας-, που ίσως δεν ξέραμε, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους παρουσιάζεται και αντιμετωπίζεται ανά τις διάφορες πλευρές του θρησκευτικού ή μη κόσμου.
Ποιά ήταν, πραγματικά, η Μαρία Μαγδαληνή; (έλα μου ντε...)
"Η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν μια νέα γυναίκα και μαζί με άλλες ακολούθησαν τον Ιησού και τους αποστόλους και βοήθησαν στο έργο τους με κάθε δυνατό τρόπο. Η καταγωγή της ήταν από τα Μάγδαλα, μία μικρή πόλη στα δυτικά της λίμνης Γεννησαρέτ και νότια της πεδιάδας της Γαλιλαίας.
Αναγνωρίζεται ως Αγία από την Ορθόδοξη, την Καθολική, την Λουθηρανική, την Αγγλικανική και μερικές ακόμα Προτεσταντικές εκκλησίες."
Η ημερομηνία γέννησης και κοίμησης της είναι άγνωστες, όμως η ίδια γιορτάζεται στις 22 Ιουλίου και θεωρείται "
Ισαπόστολος". Είναι προστάτης της στοχαστικής ζωής, των μετανοημένων αμαρτωλών, των ατόμων που χλευάζονται για την ευσέβεια τους, της εναντίωσης κατά των σεξουαλικών πειρασμών, των γυναικών κλπ. Πέραν αυτών, θεωρείται και προστάτης των αρωματοποιών, των φαρμακοποιών, των κομμωτριών, και των κατασκευαστών γαντιών (?). Ακόμη, είναι πολιούχος των:
Kawit στις Φιλιππίνες, όπως επίσης και
Atrani και
Casamicciola Terme στην Ιταλία.
Πού δημιουργείται όμως η σύγχυση και το μπέρδεμα σχετικά με την ταυτότητα της;
Είμαι σίγουρος ότι πολύς κόσμος, εάν ερωτηθεί σήμερα τι γνωρίζει για την Μαρία την Μαγδαληνή, θα απαντήσει ότι
"Ήταν μία πόρνη η οποία έζησε στην εποχή του Ιησού, η οποία "μετανόησε", πίστεψε και ακολούθησε τον ίδιο, αφήνοντας πίσω της το παρελθόν και το επάγγελμα της...". Παρόλα αυτά, μια τέτοια φράση έρχεται σε αντίθεση με τα πιστεύω της Ορθόδοξης εκκλησίας, αφού εκείνη υποστηρίζει ότι:
"...είναι κατασυκοφάντηση και βλάσφημος λόγος εναντίον της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, η ταύτιση της με την αμαρτωλή γυναίκα του Ευαγγελίου...". Επιπλέον καταθέτει χαρακτηριστικά πώς:
"Η ίδια υπήρξε δια βίου παρθένος. Και η καθαρότητα της ψυχής της φαινόταν όπως μέσα από καθαρό κρύσταλλο...". Με λίγα λόγια, σύμφωνα με τον ορθόδοξο κόσμο, πρόκειται για δύο διαφορετικά πρόσωπα.
Αντίθετα η Δύση, με μια διαφορετική εκτίμηση των κειμένων υποστηρίζει ότι η αμαρτωλή γυναίκα η οποία άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού είναι -στην πραγματικότητα- η Μαρία η Μαγδαληνή. Παράλληλα, η Δυτική Εκκλησία έχει συνδέσει και την Μαρία την Μαγδαληνή με την Αγία Μαρία (αδερφή του Αγίου Λαζάρου) -κάτι που θεωρείται λάθος- λόγω 2 περιστατικών:
"(α) ο κοινός, για πρώτη φορά, εορτασμός από την Δυτική Εκκλησία στις 4 Μαΐου της ανακομιδής των αγίων λειψάνων του Αγίου Λαζάρου από την Κύπρο και της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής από την Έφεσο, είχε ως αποτέλεσμα στην Δύση η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή να θεωρηθεί το ίδιο πρόσωπο με την αδερφή του Αγίου Λαζάρου, την Αγία Μαρία. (β) Επίσης, επειδή η Αγία Μαρία αδερφή του Αγίου Λαζάρου) μύρωσε τον Ιησού, στο σπίτι κάποιου Σίμωνα, οδήγησε στην ταύτιση της με την ανώνυμη μετανοημένη". (και πάει λέγοντας...).
Και ενώ σε κανένα από τα μυριάδες κείμενα, προερχόμενα από την Αγία Γραφή και με αναφορά στο όνομα της, δεν γίνεται κάποιο πονηρό σχόλιο ή υπαινιγμός για εκείνη, η... "
απόκρυφη παράδοση" έχει αντίθετη άποψη. Εκεί, αναφερόμενοι στον Ιησού και την Μαρία την Μαγδαληνή, συναντάμε σχολιασμούς όπως:
"[...]Μαρία λεγόταν η αδελφή του και η μητέρα του και η σύζυγος του",
"Η σύζυγος του ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή. Ο Ιησούς την αγάπησε πολύ [...]",
"Την αγαπούσε περισσότερο από τους άλλους μαθητές και την φιλούσε συχνά στο στόμα"
"Ο Πέτρος είπε στην Μαρία: "Αδελφή, ξέρουμε ότι ο Σωτήρας σε αγαπούσε περισσότερο από τις υπόλοιπες γυναίκες"
Άλλες "απόκρυφες" πηγές χαρακτηρίζουν ευθέως την Μαρία την Μαγδαληνή
"ως σύζυγο του Ιησού και μητέρα του αγέννητου παιδιού του..." ενώ υπάρχουν και θεωρίες πως ο
Leonardo da Vinci, μέσα από το έργο του "
Ο Μυστικός Δείπνος" απεικονίζει την ίδια ως την γυναίκα στα αριστερά του Ιησού. Φυσικά, Ορθόδοξη και Καθολική εκκλησία αρνούνται την οποιαδήποτε βάση σχετικά με τις θεωρίες αυτές, αλλά και τις "ιδιαίτερες" σχέσεις μεταξύ των δύο.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι φήμες και οι θεωρίες αυτές επηρέασαν αρκετούς σύγχρονους συγγραφείς όπως (μεταξύ άλλων) ο
Νίκος Καζαντζάκης και -πιο πρόσφατα- ο
Μίμης Ανδρουλάκης, οι οποίοι παρουσιάζοντας την πλευρά όπου ο Ιησούς είχε "σχέσεις" με την Μαρία την Μαγδαληνή, μέσα από τα βιβλία τους, καταράστηκαν και αφορίστηκαν από την εκκλησία.
Πραγματικά, δεν θα ξεχάσω τον σάλο που είχε δημιουργηθεί τότε με το βιβλίο "Μ στη νιοστή" του Μίμη Ανδρουλάκη, με πιστούς να καίνε αντίτυπα του βιβλίου στους δρόμους, ως ένδειξη διαμαρτυρίας.
Και το "μυστήριο" ακόμα παραμένει... "Ποιά ήταν, πραγματικά, η Μαρία η Μαγδαληνή;"
Δεν γνωρίζω αν, τελικά, η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στην ίδια ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο και δεν νομίζω ότι μπορούμε να μπούμε στην διαδικασία να αποδείξουμε ποια είναι η "αληθινή εκδοχή". Μπορεί ξεκάθαρη απάντηση να μην δώσαμε σήμερα (και το πιο πιθανό είναι να μην δοθεί ποτέ) όμως -τουλάχιστον- εξετάσαμε περαιτέρω εκδοχές για το ποια θα μπορούσε να ήταν αυτή η γυναίκα, καθώς και τι ρόλο ενδέχεται να έπαιξε στην ζωή του Ιησού. Έτσι, και μιας και οι ημέρες που διανύουμε θεωρούνται "ημέρες πίστεως", πιστεύω ότι ο καθένας έχει το ελεύθερο να επιλέξει ποια θα θεωρήσει ως πραγματική, χωρίς να χρειάζεται κάποια συγκεκριμένη απόδειξη.
Αυτό δεν είναι και το ζητούμενο της πίστεως άλλωστε;
Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα!
Εις το επανιδείν... +Vaggelis Episkopou